Σαν Σήμερα...(από το ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ)

10 Νοεμβρίου

το 745... γεννιέται ο Ιμάμης Μούσα αλ-Καζίμ, ο 7ος Σιίτης των περίφημων "Δωδεκαδικών Σιιτών", της βασικότερης ομάδας κληρικών στους κόλπους του σιιτικού Ισλάμ, τον οποίο όμως δεν αποδέχονται οι Ισμαηλίτες.
 

το 1444... οι Σταυροφόροι του βασιλιά της Ουγγαρίας Βλάντισλαβ Γ' υφίστανται ήττα κατά κράτος από τις δυνάμεις του σουλτάνου Μουράτ Β'. Στη μάχη έπεσαν τόσο ο Βλάντισλαβ όσο και ο καρδινάλιος Τσεσαρίνι, ο οποίος είχε υποκινήσει το βασιλιά να σπάσει την ανακωχή που είχε συνάψει με τον σουλτάνο. Η ήττα αυτή σήμανε την οριστική επικράτηση των Τούρκων στη ΝΑ Ευρώπη.
 

το 1483... γεννιέται ο Μαρτίνος Λούθηρος, που με τις 95 Θέσεις του ήρθε σε σύγκρουση με την παπική Εκκλησία, προκαλώντας Σχίσμα χωρίζοντας την Ευρώπη σε Καθολικούς και Διαμαρτυρόμενους.
 

το 1493... γεννιέται ο περίφημος Ελβετός αλχημιστής Παράκελσος.
 

το 1667... ο Γάλλος δραματουργός Ιωάννης Ρακίνας δημοσιεύει την τραγωδία του "Ανδρομάχη".
 

το 1668... γεννιέται στο Παρίσι ο Φρανσουά Κουπερέν, ο οποίος έμεινε γνωστός ως Κουπερέν ο Μέγας. Υπήρξε μεγάλος δεξιοτέχνης του εκκλησιαστικού οργάνου και της άρπας και συνθέτης μουσικών έργων μπαρόκ.
 

το 1697... γεννιέται ο μεγάλος Άγγλος ζωγράφος και χαράκτης Ουίλιαμ Χόγκαρθ. Υπήρξε πρωτοπόρος σημαδεύοντας την ευρωπαϊκή τέχνη της εποχής του μέσω της ακραίας θεματολογίας του.
 

το 1730... γεννιέται ο Αγγλο-ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος Όλιβερ Γκόλντσμιθ.
 

το 1759... γεννιέται ο Γερμανός δραματουργός Γιόχαν Κριστόφ Φρίντριχ φον Σίλερ ("Δον Κάρλο", "Οι Ληστές" και το ποίημα "Ωδή στη Χαρά", που χρησιμοποίησε ο Μπετόβεν για την Ενάτη Συμφωνία του).
 

το 1775... ιδρύεται το Λιμενικό Σώμα των ΗΠΑ.
 

το 1836... ο βασιλιάς Όθωνας παντρεύεται την κόρη του μεγάλου δούκα του Ολδεμβούργου Μαρία, η οποία θα πάρει το όνομα Αμαλία.
 

το 1871... γεννιέται ο Βρετανός πρωθυπουργός της Νίκης, Γουίνστον Τσόρτσιλ.
 

το 1871... ο δημοσιογράφος και ερευνητής Χένρι Μόρτον Στάνλεϊ ανακαλύπτει στην καρδιά της Αφρικής τον χαμένο για χρόνια Σκοτσέζο ιεραπόστολο και εξερευνητή Ντέιβιντ Λίβινγκστον. Ιστορική έχει μείνει η πρώτη φράση του Στάνλεϊ: "Ο δρ. Λίβινγκστον να υποθέσω;".
 

το 1871... το Τενεσί γίνεται η πρώτη αμερικανική Πολιτεία, που ποινικοποιεί τις μονομαχίες.
 

το 1879... γεννιέται ο Αμερικανός ποιητής, ο Βέιτσελ Λίντσεϊ
 

το 1885... ο Γκότλιμπ Ντάιμλερ, που ίδρυσε αργότερα τη Mercedes, κατασκευάζει την πρώτη μοτοσικλέτα (264 κ.ε. - μέγιστη ταχύτητα 12 χλμ/ώρα). Την οδηγεί ο γιος του Πάουλ.
 

το 1887... γεννιέται ο Γερμανός αντιπολεμικός συγγραφέας Άρνολντ Ζβέιγκ.
 

το 1890... γεννιέται ο Αμερικανός κονστρουκτιβιστής ζωγράφος Ελ Λισίτσκι.
 

το 1891... πεθαίνει ο Γάλλος ποιητής Αρθούρος Ρεμπό.
 

το 1900... κηδεύεται ο ναύαρχος Κανάρης, βουλευτής Νέων Ψαρών.
 

το 1901... παραιτείται η κυβέρνηση Θεοτόκη και σχηματίζεται νέα κυβέρνηση υπό τον Ζαΐμη.
 

το 1910... ιαπωνικό στρατοδικείο καταδικάζει σε εκτέλεση 26 συνωμότες, που οργάνωσαν δολοφονική απόπειρα κατά της ζωής του αυτοκράτορα.
 

το 1912... ο διάδοχος Κωνσταντίνος προάγεται σε στρατηγό.
 

το 1913... η τουρκική Κυβέρνηση κλείνει επτά ελληνικές εφημερίδες στην Κωνσταντινούπολη.
 

το 1913... ιδρύεται το Εργατικό Κέντρο Αθήνας.
 

το 1919... γεννιέται ο Ρώσος μηχανικός Μιχαήλ Καλάσνικοφ, ο κατασκευαστής του όπλου ΑΚ-47, που φέρει το όνομά του.
 

το 1925... γεννιέται ο Ουαλός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου Ρίτσαρντ Μπάρτον. Παντρεύτηκε και χώρισε δύο φορές την Ελίζαμπεθ Τέιλορ.
 

το 1928... γεννιέται ο Ιταλός μουσικοσυνθέτης Ένιο Μορικόνε, γνωστός για τη μουσική επένδυση πολλών κινηματογραφικών ταινιών.
 

το 1928... στέφεται αυτοκράτορας της Ιαπωνίας ο Χιροχίτο. Είχε γίνει αρχηγός κράτους και αντιβασιλέας το 1920 όταν αρρώστησε ο πατέρας του. Βασίλευσε μέχρι το θάνατο του το 1989.
 

το 1931... ομάδα επιστημόνων πραγματοποιεί πειράματα γύρω από τη δομή και τη συμπεριφορά του πυρήνα του ατόμου.
 

το 1932... γεννιέται ο Ρώσος αστροφυσικός και κοσμολόγος Ιγκορ Νοβίκοφ. Μελέτησε πρώτος τις "λευκές τρύπες", αντικείμενα που συμπεριφέρονται ακριβώς αντίστροφα απ' ό,τι οι "μαύρες τρύπες" στα μέσα της δεκαετίας του 60, προτού καν διατυπωθούν ως όροι. Επίσης έκανε σημαντικές μελέτες για το ζήτημα των ταξιδιών στο χρόνο.
 

το 1932... ο Γερμανός πιλότος Βόλφγκανγκ φον Γκρόναου πραγματοποιεί το γύρο του κόσμου με αεροπλάνο τύπου Ντορνιέ-Γουόλ, καλύπτοντας 60.000 χλμ. από την Ευρώπη στη Γροιλανδία, την Αμερική, τα νησιά Αλεούτες, την Ιαπωνία, την Κίνα και την Ινδία.
 

το 1938... πεθαίνει σε ηλικία 58 ετών ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο άνθρωπος, που έδειξε στην Τουρκία το δρόμο προς τη Δύση. Είχε γεννηθεί το 1880 στη Θεσσαλονίκη.
 

το 1939... το πρώτο αυτοκίνητο με κλιματισμό παρουσιάζεται σε έκθεση στο Σικάγο των ΗΠΑ.
 

το 1940... γεννιέται στις ΗΠΑ ο Σκρίμιν Λορντ Σάτς, μια από τις γραφικότερες φιγούρες του ροκ εν ρολ, ο οποίος έμεινε γνωστός περισσότερο για το "ποιόν" του παρά για τη μουσική του. Πάντως συνεργάστηκε με μεγάλους μουσικούς όπως οι Κιθ Μουν, Τζιμι Πέιτζ και Ριτσι Μπλακμορ, ενώ παράλληλα υππηρξε ιδρυτής του "κόμματος" Monster Raving Loony Party.
 

το 1940... εξακολουθεί η δίωξη των Ιταλών στον κεντρικό τομέα του αλβανικού μετώπου. Έντονοι είναι οι βομβαρδισμοί της αγγλικής αεροπορίας.
 

το 1941... η Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας απαγορεύει απεργία ναυτικών στο Σαν Ντιέγκο.
 

το 1944... γεννιέται ο Βρετανός στιχουργός Τιμ Ράις, ο οποιος έγινε γνωστός συνεργαζόμενος με τον Αντριου Λόιντ Βέμπερ. Η ροκ όπερα "Jesus Christ Superstar" είναι δική τους δημιουργία.
 

το 1945... ο Εμβέρ Χότζα αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της Αλβανίας.
 

το 1947... γεννιέται ο Βρετανός μπασίστας, τραγουδιστής και στιχουργός Γκρεγκ Λέικ
 

το 1951... λειτουργεί για πρώτη φορά στις ΗΠΑ υπηρεσία απευθείας διηπειρωτικής τηλεφωνίας.
 

το 1952... ο Τρίγκβε Λι παραιτείται από τη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
 

το 1959... ανακοινώνεται η ημερομηνία (13/12) που θα διεξάγονταν οι εκλογές στην Κύπρο για την ανάδειξη του Προέδρου, του αντιπροέδρου και της Βουλής.
 

το 1961... οι Σοβιετικοί μετονομάζουν το Στάλινγκραντ σε Βόλγογκραντ.
 

το 1963... επιδημία χολέρας στην Ινδία και το Πακιστάν προκαλεί το θάνατο σε περισσότερους από 1.500 ανθρώπους.
 

το 1965... γεννιέται στην Ιρλανδία ένας από τους καλύτερους πιλότους στην Φόρμουλα Ένα, ο Έντι Ιρβάιν.
 

το 1965... ο 44χρονος πυγμάχος Sugar Ray Robinson ανακοινώνει το τέλος της επαγγελματικής του καριέρας (181 νίκες σε 202 αγώνες).
 

το 1967... γεννιέται ο Βρετανός ζωγράφος, Ουίλιαμ Χόγκαρθ.
 

το 1969... το αγαπημένο παιδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα Sesame Street κάνει το ντεμπούτο του στην Εθνική Εκπαιδευτική Τηλεόραση των ΗΠΑ.
 

το 1975... ο ΟΗΕ υιοθετεί ψήφισμα, το οποίο ωστόσο ανακλήθηκε το 1991, που εξισώνει τον σιωνισμό με το ρατσισμό.
 

το 1975... οι δυνάμεις των Κόκκινων Χμερ επιτίθενται σε περιοχές και το αεροδρόμιο της Πνομ Πενχ σκοτώνοντας 44 ανθρώπους και τραυματίζοντας 30.
 

το 1982... πεθαίνει σε ηλικία 75 ετών στη Μόσχα, ο Σοβιετικός ηγέτης και αρχηγός του ΚΚΣΕ, Λεονίντ Μπρέζνιεφ.
 

το 1983... σεισμική δόνηση 4,7 της κλίμακας Ρίχτερ συγκλονίζει την περιοχή του Παγασητικού.
 

το 1986... πεθαίνει, σε ηλικία 82 ετών, ο Sir Gordon Cooper, ένας από τους πιο επιτυχημένους τζόκεϊ όλων των εποχών
 

το 1989... με αποκλεισμό ενός χρόνου από κάθε ευρωπαϊκή διοργάνωση τιμωρείται η ΑΕΚ από την UEFA λόγω επεισοδίων, που προκάλεσαν οι οπαδοί της στη ρεβάνς με τη Μαρσέιγ.
 

το 1989... ο Τεοντόρ Ζίβκοφ εγκαταλείπει την ηγεσία της Βουλγαρίας και του βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος, μετά από 35 χρόνια στην εξουσία.
 

το 1989... πέφτει το Τείχος του Βερολίνου, μήκους 27,9 μιλίων, σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου, που χώριζε την Ανατολική από τη Δυτική Γερμανία για 28 χρόνια.
 

το 1991... η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα κερδίζει τη Μόνικα Σέλες στο τουρνουά California Virginia Slims και κατακτά τον 157ο τίτλο της ισοφαρίζοντας το ρεκόρ της Κρις Έβερτ.
 

το 1991... ο Πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Φρεντερίκ Ντε Κλέρκ πραγματοποιεί την πρώτη επίσκεψη Νοτιοαφρικανού ηγέτη, από το 1975, στο Ισραήλ.
 

το 1991... οι κροατικές αρχές κάνουν έκκληση για κατάπαυση του πυρός στο Ντουμπρόβνικ, που έχει καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά.
 

το 1992... η Διεθνής Αμνηστία κατηγορεί την Τουρκία, ότι δεν κράτησε την υπόσχεση για βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι οι βασανισμοί και τα πολιτικά αδικήματα συνεχίζονται.
 

το 1992... ο στρατηγός Ντουντάγεφ κηρύσσει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την Τσετσενία, λίγες ώρες μετά την εισβολή στρατευμάτων στη γειτονική Ινγκουσετία.
 

το 1993... στα Σκόπια, αποκαλύπτεται στρατιωτικό πραξικόπημα και ένοπλη εξέγερση, που σχεδίαζε παραστρατιωτική οργάνωση Αλβανών.
 

το 1993... τα 25 δισ. δρχ. ξεπέρασαν οι ζημιές, που υπέστη η Γιουγκοσλαβία, λόγω των κυρώσεων, που επέβαλε ο ΟΗΕ από το Μάιο του 1992, σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομικών.
 

το 1994... με επίσημο ανακοινωθέν του Σαντάμ Χουσεΐν, το Ιράκ αναγνωρίζει την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία του κράτους του Κουβέιτ και υπόσχεται ότι δε θα παραβιάσει τα σύνορά τους.
 

το 1995... εκτελούνται από τις αρχές στη Νιγηρία ο συγγραφέας Κεν Σάρο-Ουίουα και άλλοι οχτώ αγωνιστές για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Προκαλούνται διεθνείς αντιδράσεις.
 

το 1995... σε κώμα πέφτει ο Φιλανδός πιλότος της Φόρμουλα 1 Mika Hakkinen μετά το σοβαρό τραυματισμό του στην πίστα της Αδελαϊδας.
 

το 1995... υπογράφεται στην πόλη Ντέιτον των ΗΠΑ, η συμφωνία για το Βοσνιακό, που εξασφαλίζει την ενίσχυση της κροατοουσουλμανικής ομοσπονδίας, την ένωση του Μόσταρ και την επιστροφή των προσφύγων.
 

το 1996... ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δηλώνει, ότι ο εβραϊκός οικισμός στη Χεβρώνα θα παραμείνει για πάντα.
 

το 1997... οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών WorldCom και MCI ανακοινώνουν τη μεγαλύτερη για τα αμερικανικά δεδομένα συγχώνευση ύψους 37 δισ δολαρίων.
 

το 1997... τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία λαμβάνουν ο Νίκος Μπακόλας, ο Μένης Κουμανταρέας, ο Βύρων Λεοντάρης, ο Δημήτρης Ραυτόπουλος και ο Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος.
 

το 1999... μετά από παραμονή τριών χρόνων στον πάγκο του Ολυμπιακού και ισάριθμα πρωταθλήματα Ελλάδας, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς λύνει κοινή συναινέσει το συμβόλαιό του με την ομάδα του Πειραιά
 

το 2001... ο Αντώνης Φώτσης γίνεται ο πρώτος γηγενής Έλληνας παίκτης που συμμετέχει στο ΝΒΑ. Στον αγώνα της ομάδας του, των Memphis Grizzlies εναντίον των LA Lakers (86-110) πετυχαίνει 4 πόντους σε 12 λεπτά συμμετοχής
 

το 2002... στον αγώνα Ιωνικός- ΟΦΗ (1-1), η Σοφία Γρυλλάκη γίνεται η πρώτη γυναίκα βοηθός διαιτητή στην ιστορία της Α' Εθνικής.